Jak wygląda pierwsza wizyta u diabetologa?

Diabetolog zajmuje się profilaktyką, leczeniem i kontrolą cukrzycy, obejmując zarówno cukrzycę typu 1, która ma podłoże autoimmunologiczne, jak i cukrzycę typu 2, będącą chorobą cywilizacyjną. W cukrzycy typu 1 organizm nie produkuje wystarczającej ilości insuliny, co wymaga zewnętrznego jej dostarczenia celem wyrównania glikemii. Natomiast cukrzyca typu 2 związana jest z hiperglikemią (zbyt wysokim poziomem glukozy*) oraz z nieprawidłową reakcją komórek na insulinę, co skutkuje koniecznością większej produkcji tego hormonu przez trzustkę. Do głównych czynników ryzyka wystąpienia cukrzycy typu 2 zaliczamy:

• siedzący tryb życia,
• niewłaściwie zbilansowaną dietę,
• przewlekły stres,
• palenie tytoniu.

Do diabetologa zgłaszają się również przyszłe mamy, chorujące na cukrzycę ciążową. Do czynników sprzyjających należy zespół policystycznych jajników (PCOS), nadmierna masa ciała, nadciśnienie tętnicze, wiek kobiety (powyżej 35. roku życia). Oprócz tego diagnozuje i leczy cukrzycę typu 3, pojawiającą się w wyniku innych chorób przewlekłych.

Warto wiedzieć: Jakich zasad należy przestrzegać podczas cukrzycy ciążowej?

Do oznaczenia poziomu glukozy we krwi* powinny Cię skłonić następujące objawy:

• częstomocz,
• wzmożone uczucie pragnienia,
• przewlekłe zmęczenie,
• wahania nastroju i rozdrażnienie,
• suchość w ustach,
• nagła zmiana masy ciała,
• problemy z koncentracją,
• zaburzenia widzenia,
• trudno gojące się rany.

Na pierwsze spotkanie z diabetologiem zabierz ze sobą aktualne wyniki badań laboratoryjnych: morfologii, glukozy, elektrolitów, kreatyniny, badania ogólnego moczu, lipidogramu i prób wątrobowych. Możesz również oznaczyć stężenie kwasu moczowego, witaminy D3 i ferrytyny.

Zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego rozpoznanie zaburzeń tolerancji glukozy ma miejsce, jeśli:

• glikemia przygodna, czyli pomiar wykonywany o dowolnej porze dnia, bez pozostawania na czczo, wynosi 200 mg/dl i więcej – diagnoza cukrzycy,
• w dwóch kolejnych pomiarach (każdy innego dnia) poziom cukru* wynosi 126 mg/dl i więcej – diagnoza cukrzycy,
• wynik jedno- lub dwukrotnego pomiaru glikemii na czczo wynosi 100-125 mg/dl (nieprawidłowa glikemia na czczo) lub HbA1c 5,7–6,4%. U osoby z uzasadnionym podejrzeniem nieprawidłowej tolerancji glukozy lub cukrzycy należy wykonać doustny test tolerancji glukozy (OGTT) – glikemia w 120. minucie OGTT wynosząca 200 mg/dl i więcej jest podstawą do rozpoznania cukrzycy, a 140-199 mg/dl – nieprawidłowej tolerancji glukozy.
  

Lekarz rodzinny może też zlecić wykonanie badania hemoglobiny glikowanej (HbA1C), aby sprawdzić średnie stężenie glukozy w ciągu ostatnich 3 miesięcy.

Sprawdź: Wstrzykiwacz do insuliny – jak go używać?

Przed wizytą zapisz na kartce wszystkie pytania, jakie chcesz zadać lekarzowi. Dzięki temu zyskujesz pewność, że poruszysz nurtujące Cię kwestie. Ponadto przygotuj spis przyjmowanych leków wraz ze sposobem dawkowania.

Pamiętaj, żeby zabrać ze sobą dokumentację medyczną, w tym wypisy ze szpitala, wyniki ostatnich badań i zaświadczenia od innych specjalistów. Dzięki temu diabetolog lepiej oceni Twój stan zdrowia, co pozwoli mu ułożyć indywidualny plan leczenia. Po wizycie czeka Cię rozmowa z pielęgniarką – edukatorką diabetologiczną, która w zależności od typu cukrzycy, na który chorujesz, pokaże, jak używać glukometru, pompy insulinowej, systemu ciągłego monitorowania glikemii i wytłumaczy, jak wykonywać iniekcje z insuliny za pomocą wstrzykiwacza.

Przez kilka dni przed wizytą możesz prowadzić dzienniczek samokontroli, w którym będziesz zapisywać poziom glukozy*:

• na czczo,
• przed i 2 godziny po każdym posiłku,
• przed snem.

Możesz też prowadzić dzienniczek żywieniowy, w którym zapiszesz wszystkie posiłki, przekąski i napoje. Pamiętaj, żeby podawać wielkość porcji, godzinę ich spożycia i sposób przyrządzania potrawy. Koniecznie określ rodzaj produktów, np. kasza (gryczana, jęczmienna, jaglana czy kuskus), makaron (biały/pełnoziarnisty), jogurt (naturalny, typu skyr, waniliowy, 0%, 2%, 3%). W ten sposób diabetolog oceni Twój sposób odżywiania. Jeśli istnieje taka konieczność, skieruje Cię do dietetyka, który ułoży indywidualny plan żywienia.

Jeśli wizyta u diabetologa ma się odbyć w ramach NFZ, potrzebujesz skierowania od lekarza pierwszego kontaktu lub innego specjalisty. Możesz też umówić się na konsultację prywatnie. W tym przypadku będziesz czekał na wizytę krócej, ale wiąże się to z kosztami.

Przeczytaj również: Cukrzyca a wysiłek fizyczny – jak diabetyk powinien dbać o siebie?

W trakcie pierwszej wizyty diabetolog przeprowadzi z Tobą szczegółowy wywiad na temat stylu życia, dolegliwości i przebytych chorób. Dodatkowo specjalista dokona pomiarów Twojego wzrostu, masy ciała i ciśnienia tętniczego. Diabetolog obliczy Twoje BMI, czyli wskaźnik masy ciała. Dzięki temu oceni, czy Twoja masa ciała mieści się w normie, czy też zmagasz się z nadwagą lub otyłością.

Oprócz tego lekarz sprawdzi stan skóry, jamy ustnej i stóp. W przypadku wystąpienia powikłań diabetolog skieruje Cię do kardiologa, neurologa, reumatologa, dermatologa lub okulisty.

Podczas wizyty specjalista ustali, kiedy i jak często powinieneś mierzyć poziom cukru* glukometrem. Najczęściej diabetolog podpowie, jak dopasować plan żywieniowy do Twojego stanu zdrowia. Oprócz tego lekarz przypomni, jak ważna jest rola wysiłku fizycznego w cukrzycy. Specjalista przedstawi Ci również konsekwencje nieleczonej lub nieprawidłowo kontrolowanej cukrzycy. Należy podkreślić, że może ona prowadzić do niewydolności nerek, chorób oczu, zawału mięśnia sercowego, zespołu stopy cukrzycowej, a nawet śmierci.

Lekarz może wdrożyć farmakoterapię, niekiedy jednak konieczne będzie wstrzykiwanie insuliny za pomocą wstrzykiwacza (tzw. pena) lub pompy insulinowej. Pamiętaj również o regularnej samokontroli glikemii i zapisywaniu wyników. W ten sposób diabetolog oceni skuteczność leczenia, a także wprowadzi ewentualne modyfikacje.

* Poziom cukru = stężenie glukozy we krwi